1. Raadgever
  2. »
  3. Uitrusting
  4. »
  5. Hoe blijf je warm in de kou?

Hoe blijf je warm in de kou?

3 lagen systeem in de kou

Hoe blijf je warm in de kou?

Stilstaande lucht.

Hetgene dat ervoor zorgt dat je warm blijft, is stilstaande lucht. Of het nu gaat over kleding, een slaapzak of handschoenen. Denk maar aan je dubbele beglazing thuis. Dat kleine beetje stilstaande lucht tussen de ramen, zorgt ervoor dat jij het binnen lekker warm hebt en houdt. Hetzelfde werkt dus ook voor kleding. Daarom zijn meerdere lagen kleding warmer dan 1 dikke laag. Omdat de individuele laagjes lucht vasthouden, maar ook tussen de lagen blijft lucht stilstaan. Daardoor kan je ook een beetje zien hoe warm iets is. Als je bij hetzelfde soort kledingstuk blijft dan is de dikkere vaak de warmere. 

3 lagen systeem.

Zoals je hierboven hebt kunnen lezen is het belangrijk om meerdere lagen kleding te gebruiken. We noemen dit het 3 lagen systeem. Waarbij 3 lagen een beetje de standaard is, maar het mogen er ook meer zijn. Het doel van die drie lagen is je lichaam warm houden en tegelijkertijd vocht af te voeren. En dat stukje vocht afvoeren is stiekem het allerbelangrijkste. Want als je vochtig wordt krijg je het eigenlijk altijd koud. Denk met vocht niet gelijk aan regen, maar ook aan transpireren. Wat ook fijn is aan meerdere laagjes, is dat je makkelijk een laagje uit kan doen als het te warm wordt. Bijvoorbeeld tijdens een inspanning. Zo zorg je ervoor dat je niet onnodig veel gaat zweten en het dus uiteindelijk koud krijgt. Hetzelfde werkt natuurlijk ook andersom, je kan ook een laagje toevoegen. 

De drie standaard lagen bestaan uit laag 1 thermokleding, laag 2 de tussen laag en laag 3 de buitenlaag. 

Laag 1, thermokleding.

Als eerste laag hebben we de thermokleding, dit is de laag direct op de huid. Het moet aangesloten zitten, maar niet te strak. En belangrijk is dat het vocht zo snel mogelijk kwijt raakt.

Het meest gebruikte materiaal is polyester, nylon of merinowol. Synthetische thermokleding, zoals polyester of nylon, zie je vaak terug in de sport kant. En heeft iedereen wel eens een keer gezien of aan gehad. Merinowol is men wat minder mee bekend. Bij de naam wol zullen de meeste mensen niet gelijk aan thermokleding denken. Maar merinowol is een speciale wol die heel fijn geweven is en voornamelijk uit Nieuw Zeeland komt. Het is zo fijn geweven dat het niet kriebelt zoals gebruikelijk is bij wollen kleding. 

Er zitten natuurlijk voor beide opties voordelen en nadelen aan, die kunnen interessant zijn voor het maken van je keuze.

Voordelen van synthetische thermokleding:

  • Het is snel droog. Dit is belangrijk omdat je niet lang vochtig wilt blijven tijdens een inspanning. En als je het een keer wilt uitwassen hoef je er niet lang op te wachten voor het weer droog is. 
  • Het is relatief goedkoop om te maken. 

Nadelen van synthetische thermokleding:

  • Als het vochtig is wordt je koud. Ondanks dat het snel droog is, komt het natuurlijk wel eens voor dat je toch vochtig wordt. Dan is de kans dat je het koud krijgt groter.
  • Het gaat sneller stinken. Doet niks af aan de werking, maar je moet misschien eerder wassen.

Voordelen van merinowollen thermokleding:

  • Als het vochtig is blijft het isoleren. Dat betekend dat je het veel minder snel koud krijgt als je bezweet bent. 
  • Het gaat minder snel stinken. Bacteriën hechten minder snel, waardoor je het langer kan blijven dragen voordat je moet wassen.

Nadelen van merinowollen thermokleding:

  • Het is wat duurder om te maken, omdat het een natuurproduct is. 

Het ligt er dus helemaal aan wat voor jou belangrijk is. Maar denk ook aan bepaalde omstandigheden die voor kunnen komen. Ik weet van mijzelf bijvoorbeeld dat ik vrij snel transpireer. Dus dan zou merinowol een goede keuze kunnen zijn omdat ik altijd warm blijf en mijn shirt minder snel gaat stinken. 

Waarom geen katoen?

Als mensen mij vertellen dat ze het altijd koud hebben in de kou, vraag ik eigenlijk altijd wat ze in detail aan hebben. Vaak komt er namelijk uit dat ze onder hun thermokleding een katoenen t-shirt dragen. Je kan de beste outdoorkleding aan hebben, want als je een katoenen t-shirt aan hebt krijg je het bijna altijd koud. Dat komt door dat stukje vocht afvoeren. Daar is katoen gewoon heel slecht in, die wil vocht vasthouden. Je spijkerbroek doet er ook 2 dagen over om droog te worden aan de waslijn. En vocht wordt koud, dus jij krijgt het koud. Dus mijn allergrootste les is DOE GEEN KATOEN AAN IN DE KOU!!! Nergens niet, niet onder je thermokleding, maar ook niet er overheen. Gewoon niet doen. 

Laag 2, tussen Laag.

Laag 2 is de tussenlaag. Die zit dus zoals de naam al zegt, tussen de andere lagen in. Je hebt meerdere soorten tussen lagen. De bekendste is waarschijnlijk het fleece vest. Fleece is een synthetisch materiaal wat goed ademd en snel droog is. Daardoor is het dus prima geschikt als tussenlaag. Je hebt ze in verschillende diktes, dus voor ieder wat wils. Mijn tip is, kies niet gelijk de dikste. Een andere optie is wol. Dat kan ook weer merinowol zijn, maar het kan ook een andere wol zijn. Een nadeel van een wollen trui zou kunnen zijn dat het wat zwaar is. Dit kan vervelend zijn als je met je bepakking moet sjouwen. 

Als laatste optie hebben we het isolatie jasje. Dit is een lichte jas die heel goed is in lucht vasthouden. Het is daarom ook de warmste optie. De vulling kan synthetisch zijn of van dons zijn. Het fijne aan dit soort jasjes is, dat ze zo licht zijn en dat ze heel klein gemaakt kunnen worden. Als namelijk alle lucht eruit is, blijft er weinig meer over. Daarom zijn dit prima jasjes om bij je te hebben. 

Dons vs synthetisch.

Er is nogal wat verschil tussen dons of synthetisch. Vooral in vochtige gebieden is het goed nadenken wat je neemt. Dit omdat dons niet zo goed tegen vocht kan. Als dons namelijk nat wordt, verliest het zijn vermogen om lucht vast te houden, want het gaat plakken aan elkaar. En het wordt zwaar. Maar het is nog steeds de warmste isolatie. Daarom is de keuze tussen dons en synthetisch niet even gemaakt.  

Helaas heeft dons nog steeds een niet al te goed imago. Gelukkig hebben de meeste outdoor merken een dons keurmerk. Daarmee weet je zeker dat het dons op een verantwoorde manier is verkregen. Dat betekent niet levend geplukt, niet van eenden die onder dwang zijn gevoerd en dat het eerlijke dons natuurlijk niet is gemengd met ander dons. 

Voordelen van dons:

  • Het is de warmste soort isolatie.
  • Bij goed gebruiken en onderhouden kan het een leven lang meegaan.

Nadelen van dons:

  • Als het nat wordt is het niet warm meer. Pas na goed wassen en vooral goed drogen is de jas weer warm.
  • Goede kwaliteit dons, wat lekker warm is, is moeilijk te vinden. Daarom is de prijs wat hoger. 

Voordelen van synthetisch:

  • Ook als het nat wordt blijft het isoleren.
  • Het is goedkoper om te maken.

Nadelen van synthetisch:

  • Na verloop van tijd, door gebruik, vergaat het materiaal. Het vergruisd als het ware en is niet warm meer. Dit gebeurt vooral op plekken als de schouders door veel rugzak gebruik. 

Laag 3, buitenlaag.

De laatste laag beschermt je tegen de wind en de regen. Bescherming tegen de wind heb je bijna altijd wel nodig, omdat de andere 2 lagen dat niet doen. Bescherming tegen de regen is niet altijd nodig. Bijvoorbeeld tijdens de wintersport, dan is een softshell jas meer dan genoeg. Want als er neerslag valt is het hopelijk sneeuw, en dat valt makkelijk weer van je jas af. Ben je benieuwd naar welke buitenlaag je het beste kan kiezen? Kijk dan hier.

Warm beginnen maar koud beginnen voor een inspanning.

In het begin heb je kunnen lezen over stilstaande lucht. Die stilstaande lucht moet jij eerst zelf verwarmen. Het is ook eigenlijk niet zo dat je warm wordt door goede kleding, maar eerder warm blijft. Het is daarom belangrijk om je kleding aan de doen als je zelf lekker warm bent. Want dan wordt de stilstaande lucht snel opgewarmd met de warmte die je lichaam uitstraalt. 

Wel is het zo dat we tijdens een activiteit vaak te veel kleding aan hebben. Dat komt omdat we het in het begin nog koud hebben. Maar als we eenmaal bezig zijn, krijgen we het snel warm. Belangrijk is om dan iets uit te doen. Doen we dat niet, krijgen we het te warm waardoor we kunnen gaan zweten. En als we vochtig worden, kunnen we het weer koud krijgen. Wat ook een optie is, is beginnen met minder kleding aan. Dat zal in het begin wel wat koud zijn. Maar na 15 minuten ofzo krijg je het lekker warm. Probeer uit wat voor jou werkt, want dit is erg persoonlijk. 

Wat als je het (al) koud hebt? 

Heb je wel eens een aflevering gezien van Bear Grylls? Waarin hij weer eens in een koude rivier is gesprongen. Altijd als hij aan de andere kant is trekt hij zijn natte kleding uit en daarna drukt hij een paar keer op. Daarna doet hij zijn droge kleding aan. Dat doet ie om warm te worden en blijven. Want, hoe goed je kleding ook is, als je koud bent wordt je meestal niet vanzelf weer warm. 

Dat betekend dat je eerst weer warm moet worden voordat je kleding je warm houdt. Dus druk een paar keer op. Trek een sprintje. Jumping jacks? Alles om weer warm te worden. Daarna zorgt je kleding er over het algemeen voor dat je warm blijft. 

Warm blijven zonder te bewegen.

Nu komt het natuurlijk wel eens voor dat je in de kou staat en niet zoveel beweegt. Bijvoorbeeld als je ergens op staat te wachten. Of bijvoorbeeld als je aan de zijkant van een voetbalveld staat. Helaas is ons lichaam niet zo goed in zichzelf warm houden als we stil staan. Als eerste is het natuurlijk nog steeds belangrijk om je pas warm aan te kleden als je het warm hebt. Maar toch zal je lichaam langzaam afkoelen als je niks doet. Dus zorg dat je in beweging blijft. Hoe gek het ook misschien zal zijn. Jij krijgt het in ieder geval niet (meer) koud.